مدیریت علف های هرز گلرنگ با استفاده از گیاهان پوششی در سیستم های کودی رایج و اکولوژیک

به منظور مطالعه بیوماس علف های هرز و برخی از خصوصیات کمی وکیفی گلرنگ (carthamus tinctorius)، در حضور گیاهان پوششی و تحت سیستم های مختلف کودی آزمایشی در سال 92 در مزرعهء تحقیقاتی دانشکدهء کشاورزی دانشگاه ارومیه به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل گیاهان پوششی {شبدر قرمز (trifolium pratense)، خلر (lathyrus sativus)، ماشک (vicia villosa)، گاودانه (vicia ervillia)، دو تیمار شاهد (کاشت گلرنگ بدون وجین و با وجین علف های هرز)}و سطوح مختلف کود{ شیمیایی پرمصرف، متوسط مصرف، کم مصرف و کود آلی} بودند. اثرات متقابل گیاهان پوششی و سیستم های مختلف کودی بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت دانه و عملکرد روغن معنی دار بود. حداکثر عملکرد دانه (6/3431 کیلو گرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (8239 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (29/1030 کیلوگرم در هکتار) در تیمار فاقد گیاهان پوششی و در سطوح پر مصرف کود شیمیایی بدست آمد. عملکرد دانه، شاخص برداشت، طول نیام، تعداد دانه در نیام و وزن هزاردانه گیاهان پوششی تفاوت معنی دار با هم داشتند. به طوری که بیشترین عملکرد دانه (18/695 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (38/29 درصد) و وزن هزاردانه (78/156) متعلق به خلر و بلندترین طول نیام (91/3 سانتی متر) و بالاترین تعداد دانه در نیام (4/3 دانه) در گیاه پوششی ماشک مشاهده شد. همچنین اثر سیستم های مختلف کودی بر عملکرد دانه و تعداد دانه در نیام گیاهان پوششی معنی دار بود. به طوری که بالاترین میزان عملکرد دانه (09/496 کیلوگرم در هکتار) در سیستم کودی متوسط مصرف و بیشترین تعداد دانه در نیام (05/3 عدد) در سیستم پرمصرف بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد بیولوژیک (82/2790 کیلوگرم در هکتار) در گیاه پوششی خلر در سیستم کودی پر مصرف بدست آمد. نتایج نشان داد که بیوماس علف های هرز تحت تاثیر متقابل گیاهان پوششی و سیستم های کودی قرار گرفتند. به طوری که گیاه پوششی ماشک در سیستم کودی کم مصرف ماده خشک پیچک، توق و قیاق را به ترتیب 36/74، 08/83 و 22/82 درصد در مقایسه با کشت خالص گلرنگ (بدون وجین علف های هرز) تحت سیستم کودی پرمصرف، کاهش داد. به طور کلی کاشت گیاهان پوششی ماشک و گاودانه در کنار ردیف های گلرنگ بیشترین تاثیر مثبت در سرکوب و کاهش بیوماس علف های هرز داشتند.